De band tussen broer en zus

De komst van een broertje of zusje zet de wereld van je oudste kind even op zijn kop. Jij wordt meteen verliefd op de baby, maar bij je oudste moet dat gevoel groeien. Van voorzichtige vlinders naar een bijzondere band.

Ze zijn zich er nu nog niet bewust van, maar ze gaan nog veel meemaken samen. Ruziën, goedmaken, kattenkwaad uithalen, de slappe lach krijgen en veel later delen ze misschien wel roddels over vriendinnen en verhalen over vriendjes.

De oudste moet nog even geduld hebben; het is niet meteen feest.  Een pasgeboren baby is niet het ideale speelmaatje. En dat al die aandacht uitgaat naar een mormeltje dat de meeste tijd slaapt, melk drinkt en huilt, is voor een wat ouder kind verre van logisch. Even wennen dus, zo’n broertje of zusje.

Ups en downs

Broertjes en zusjes zijn er om mee samen te spelen, samen te werken, samen te spannen, jaloers én trots op te zijn. Ze zijn rolmodellen, beschermers, plagers, speelmaatjes, leermeesters en schouders om op uit te huilen.

Ze helpen elkaar – onbewust – om te gaan met conflictsituaties en inlevingsvermogen te creëren. Oudere kinderen ontwikkelen hun zorgzame kant, de kleintjes leren door te imiteren. Broertjes en zusjes delen bijna hun hele leven met elkaar; de band bestaat in het algemeen dus langer dan die met ouders, echtgenoten en vrienden.

Opvallend genoeg werd tot een jaar of twintig geleden vooral gekeken naar de invloed van ouders op kinderen. Pas daarna werd de rol van broers/zussen onder de loep genomen. En wat blijkt: die invloed is net zo groot als die van ouder op kind, alleen op een ander vlak.

Papa en mama sturen op normen en waarden en leggen een basis voor het kind, terwijl broertjes en zusjes betere voorbeelden zijn als het gaat om hoe je je bijvoorbeeld op een schoolplein gedraagt. Kortom, de lessen van pa en ma betreffen meestal opvoeding, die van broers en zussen zijn gericht op sociale interacties met leeftijdgenoten.

Niet forceren

Kinderen spelen de eerste jaren meer naast elkaar dan met elkaar. Pas rond de kleuterleeftijd verandert dat. Voor die tijd, maar daarna natuurlijk net zo goed nog weleens, kan een geliefd speeltje waar ze allebei op azen voor een klein drama zorgen. Vervelend, dat geruzie? Ja, maar vergeet niet dat het een doel dient.

Belangrijke lessen voor ouders die graag willen dat het kroost een goede band heeft: niet forceren, niet vergelijken en je kinderen niet in een bepaalde rol drukken. En het is altijd goed om dagelijks een-op-eentijd in te plannen met je kinderen, al is het maar een kwartiertje.

Over het effect van de plaats binnen het gezin op het karakter is al ontzettend veel geschreven. Zo zouden oudste kinderen het meest gemotiveerd en perfectionistisch zijn, middelste kinderen de beste onderhandelaars en onafhankelijker dan de rest en de jongsten zorgelozer, creatiever en het meest verwend. Maar natuurlijk zijn er altijd weer uitzonderingen.